Zespół Aspergera, to choroba rozwojowa, zaliczana do spektrum autyzmu, która najczęściej objawia się zaburzeniami w relacjach z otoczeniem, ale nie tylko. Zazwyczaj chorobę te wykrywa się u dzieci, jednak coraz częściej diagnozy stawiane są także dorosłym. Czym dokładnie jest Asperger, jakie są jego przyczyny i w jaki sposób się go leczy?
Zespół Aspergera – nazewnictwo i historia
W tytule artykułu użyto słowo „choroba”, jednak już na wstępie warto wyjaśnić – zespół Aspergera nie jest chorobą! To łagodne zaburzenie ze spektrum autyzmu, które określa jako odmienny wzorzec budowania relacji z ludźmi i otoczeniem. Nie ma tu więc konotacji negatywnych, piętnujących takie osoby jako gorsze lub przeciwnie jako wyjątkowe – są one po prostu inne. Pierwszą dokładną diagnostykę opracowano stosunkowo niedawno, bo w 1992 roku, choć przypadki tego łagodnego zaburzania odnotowywano już znacznie wcześniej, a pierwsze opisy pojawiły się już w 1944 roku i zostały sporządzone przez austriackiego lekarza Hansa Aspergera.
Czym jest zespół Aspergera?
Potocznie, zespół Aspergera określa się jako łagodną odmianę Autyzmu, ponieważ pod wieloma względami bardzo go przypomina i dotyczy zaburzeń rozwoju mózgu. Jednak w odróżnieniu od klasycznego autyzmu, najczęściej diagnozowany jest później, z racji tego, że pierwsze objawy widoczne są u dzieci starszych. Nie ma się tutaj do czynienia z opóźnieniem rozwoju intelektualnego, maluchy uczą się mówić, chodzić i bawić tak jak inni rówieśnicy, co za tym idzie, mogą samodzielnie funkcjonować. Jedyną cechą wspólną jest tutaj zaburzenie związane ze zdolnościami społecznymi, nawiązywaniu relacji i komunikacją.
Jakie są objawy zespołu Aspergera?
Dzieci z zespołem Aspergera rozwijają pod względem intelektualnym normalnie, uznaje się wręcz, że mają one wyższy poziom inteligencji niż inni ludzie. Najczęściej mają też swoje własne zainteresowania, którym mogą poświęcać cały swój czas. Ich mowa pojawia się w sposób prawidłowy i potrafią posługiwać się bardzo bogatym językiem, przynajmniej w większości przypadków, ale może pojawić się brak zrozumienia dla przenośni i żartów, przez co biorą wszystko dosłownie. Największy problem widoczny jest w komunikacji – dzieci dotknięte Aspergerem przejawiają trudności w nawiązywaniu relacji w rówieśnikami, nie do końca rozumieją komunikację pozawerbalną, i miewają niezdarne ruchy. Bywają także bardzo nerwowe, płaczliwe, niespokojne, bardzo emocjonalnie reagują na wszystko w ich otoczeniu.
W jakim wieku objawia się zespół Aspergera?
W przypadku małych dzieci ciężko jest o postawienie diagnozy, jako że objawy pojawiają się stosunkowo późno, a i rodzice najczęściej do pewnego momentu niektóre zachowania mogą tłumaczyć trudnym wiekiem czy ciężkim charakterem dziecka. Zazwyczaj pierwsze wizyty u specjalistów zaczynają się dopiero w wieku szkolnym, przy czym konieczna jest wizyta u neurologa, psychologa oraz psychiatry. Jeszcze kilkanaście lat temu, właściwie w ogóle nie podejmowano prób diagnozy, przez co obecnie wiele osób dorosłych dopiero teraz dowiaduje się, że mają zespół Aspergera. To jest o tyle ważne, że pozwala na zrozumienie swojej przypadłości, a także podjęcie leczenia.
Czy zespół Aspergera da się leczyć?
Zespół Aspergera da się leczyć, choć nie jest możliwe jego całkowite wyleczenie. Najważniejszym działaniem będzie zarówno zrozumienie przypadku dziecka i jego potrzeb, jak i podjęcie odpowiedniej terapii psychologicznej. Postawienie właściwej diagnozy jest o tyle ważne, że dzięki temu możliwe jest indywidualne podejście. Dzięki terapii można zniwelować część negatywnych skutków tego zaburzenia, dzięki czemu ułatwi się jego funkcjonowanie w społeczeństwie, które w innych przypadkach mogłoby je odrzucić. Chodzi tu przede wszystkim o trening umiejętności społecznych, zajęcia z integracji sensorycznej, usprawnienie komunikacji, czy podjęcie terapii behawioralno-poznawczej. W rzadkich i uzasadnionych przypadkach podaje się także leki.